Greidhoeke goes Onderwijs (GGO): Vier plattelandsscholen slaan de handen samen met de gemeenschap ineen en maken zich hard voor een vernieuwde onderwijsvorm.

Met een groots project over de bedreigde grutto en het gebrek aan biodiversiteit in het Greidhoeke landschap gaan de leerlingen op onderzoek uit en verkennen zo de hele wereld. Niet de leerkrachten maar de leerlingen stellen de vragen!

De grutto is een aansprekende vogel in onze Greidhoeke, al weten we ook dat het hier niet zo goed mee gaat. De Greidhoeke is een gebied in het zuidwesten van Friesland met een uitgestrekt weidelandschap.

Leerlingen volgen de reis van de grutto naar Friesland en terug, daarmee onderzoeken zij niet alleen de leefomgeving van de grutto, maar ook de diversiteit in natuur en cultuur. Talentontwikkeling speelt hierbij een grote rol.

Het project start vanuit de belevingswereld van de leerlingen: de grutto in de Greidhoeke. Wanneer leerlingen naar school lopen, naar voetbaltraining fietsen of naar opa en oma rijden: ze reizen dwars door de Greidhoeke.
Vanuit die bekende, vertrouwde belevingswereld leren, onderzoeken en beleven ze nieuwe dingen. We volgen de grutto op zijn trektocht van de Greidhoeke tot Spanje en Afrika aan toe. De trektocht van de grutto geeft richting aan het thema, waarin leerlingen geprikkeld worden om zelf op onderzoek uit te gaan. Waarom is de grutto in Friesland? Voelt de grutto zich hier thuis? Hoe ziet de omgeving eruit? Taal, sport, cultuur?

De jongere kinderen leren volgens verhalend ontwerp de basis van onderzoekend leren, terwijl de oudere kinderen zelf onderzoeksvragen bedenken en onderzoeken uitvoeren in/rondom de school.
De kracht van het onderzoekend leren is dat leerlingen betrokken, bevlogen en nieuwsgierig zijn en op een betekenisvolle manier leren. De rol van de leerkracht veranderd naar een coachende rol. Een leerkracht die het eigenaarschap voor het leren terug geeft aan de leerling. Door het stellen van vragen en het voeren van gesprekken probeert de leerkracht de onderzoeken van de leerlingen naar een hoger plan te tillen.

Verbinding is één van de sleutelwoorden gedurende dit project. GGO verbindt de kinderen, ouders, leerkrachten en mienskip (Fries voor gemeenschap) met elkaar doordat zij aan hetzelfde project werken en er op verschillende momenten gezamenlijke bijeenkomsten zijn.
De gemeenschap levert in de breedste zin een bijdrage aan het project: van de plaatselijke vogelwachter tot de biologische veehouder. Maar ook een fotograaf woonachtig in het dorp die komt vertellen over vogelfotografie of een professionele cameraman die de kinderen helpt om een video te maken over hun onderzoeksvraag. Mensen die nauwelijks banden met de school hebben naar binnen halen óf er juist met de kinderen naartoe.

Nadat de kinderen het eerste jaar onderzoek naar de grutto en omgeving in Nederland hebben gedaan, hebben zij in het tweede jaar de grutto gevolgd op reis naar het verre zuiden. Via brief, e-mail en Skype-contact hebben de kinderen contact gezocht met de kinderen in o.a. Spanje.
Zij hebben informatie over hun omgeving gedeeld met de kinderen daar en vragen gesteld over de vakantiebestemming van de grutto in het verre zuiden. Vragen variërend over de school, natuur, sport en muziek.

Met Leeuwarden/Friesland als culturele hoofdstad 2018 staat de provincie bol van kunst en cultuur.
De grutto en zijn trektocht is één en al kunst en cultuur en kwam dan ook prominent naar voren. De medewerking van kunstenaars en andere deskundigen zorgde voor veel enthousiasme bij kinderen.
Dat het Fries Natuurmuseum een expositie opent over de grutto en onze scholen benaderd of wij daar een GGO museumwand willen vullen is uiteraard een kers op de taart. Om nog maar te zwijgen van de presentaties op het kunst- en culturele Greidhoek’ Festival.

Samen kun je meer dan alleen. Een unieke samenwerking van vier basisscholen die middels zelfsturende teams een onderwijsproject initiëren en uitvoeren. Een online Sharepoint diende als platform voor leerkrachten om materialen, kennis, ideeën en ervaringen met elkaar te delen.
Een projectgroep met aanjagers, leerkrachten vanuit elke school, zorgen ervoor dat ideeën en plannen samen worden opgepakt en naar een hoger niveau worden getild, gebruikmakend van een groeiend netwerk aan deskundigen.
Dat bij kinderen van verschillende scholen het idee ontstaat om een lied over de grutto te maken en uiteindelijk groeit tot een Friese popsong die de hitlijsten bereikt is de kracht van deze samenwerking: jezelf en anderen inspireren, uitdagen en vernieuwen.

Het project speelt in op de actualiteit in de natuur: de bedreigde grutto en het gebrek aan biodiversiteit. Daarnaast ook op de actualiteit in de regio: We hebben te maken met de krimpproblematiek. Een afname van het aantal leerlingen, scholen die daardoor dreigen te sluiten. De vier basisscholen zetten het project gezamenlijk op en houden het samen levendig. Door de krachten te bundelen is het voor deze scholen mogelijk om zo’n groots, innovatief project op te zetten. Leerkrachten geven elkaar scholing en delen hun krachten en kennis.
Ook de actualiteit in het onderwijs: Onderzoekend leren sluit naadloos aan bij de 21e eeuwse vaardigheden. Leerlingen leren een probleem of vraag op te lossen. Door kritisch te denken, samen te werken en sociale en culturele vaardigheden toe te passen komen zij tot een onderzoeksplan. Door informatievaardigheden toe te passen en te communiceren vinden zij de informatie die ze nodig hebben, mediawijsheid komt daar zeker bij van pas. De juiste ICT basisvaardigheden zorgen ervoor dat leerlingen de informatie kunnen verwerken tot een verslag of digitale presentatievorm.

Wij kijken met onwijs veel plezier terug op Greidhoeke goes Onderwijs.
In 2016 zijn we genomineerd voor de Onderwijsprijs 2015-2017, toen nog met enkel een ambitieus projectplan.
Inmiddels zijn we twee jaar verder en hadden zijn er gaandeweg het project zulke initiatieven ontstaan die wij vooraf nooit hadden durven dromen. Neem een projectjournaal door kinderen, een popsong over de grutto en gedurende 6 maanden een museumwand mogen vullen in het Natuurmuseum Fryslân. Door de verbinding met de gemeenschap, kinderen laten ontdekken, leerkrachten die hen daarbij begeleiden en het in hun kracht zetten van mensen zijn er grandioze initiatieven ontstaan.
Dat is dan ook de reden dat wij het project indien voor de Onderwijsprijs 2017-2019.